ارائه الگوی تعیین تراکم مسکونی منطقه 22 شهر تهران بر اساس اصول رشد هوشمند

دغدغه‌های ناشی از پراکنش شهری و گسترش افقی شهرها موجب شده است تا کشورهای مختلف در سراسر جهان تمهیداتی را به منظور مهار این بحران بیندیشند. این تمهیدات مشتمل بر سیاست‌های بلندمرتبه‌سازی و انبوه‌سازی، وضع قوانین و مقررات استفاده بهینه از زمین، و در رأس آنها سیاست‌های افزایش تراکم جمعیتی و ساختمانی بوده است. اتخاذ راهکارهای جدید به شکل‌گیری اصطلاحات تازه‌ای چون متراکم‌سازی شهری، شهر پایدار، شهر فشرده، و رشد هوشمند منجر شده است. در این پژوهش به تبیین معیارهای مؤثر در تعیین تراکم شهری و ارائه الگویی برای تعیین تراکم مسکونی منطقه 22 شهر تهران پرداخته می‌شود. بدین منظور با استفاده از سنجه‌های تراکم حاصل از بررسی مباحث نظری و پژوهش‌های انجام‌شده، و نیز تحلیل عاملی و تطبیق نتایج حاصل از آن با اصول رشد هوشمند، در نهایت شش عامل به عنوان عوامل تبیین‌کنندة الگوی تراکم مسکونی در منطقه 22 معرفی شده‌اند، که عبارت‌اند از: تراکم جمعیتی، تراکم ساختمانی، میزان فشردگی بافت مسکونی (نحوه پراکنش قطعات مسکونی)، موقعیت و میزان خدمات عمومی، وضعیت شبکه معابر، و وجود فضاهای سبز و باز. بررسی نواحی چهارگانه این منطقه، بر اساس الگوی تعریف‌شده، نشان می‌دهد که از نظر الگوی تراکم، ناحیه 4 بیشترین انطباق را با اصول رشد هوشمند دارد، و ناحیه 3 کمترین انطباق را.